به سايت وكالت خوش آمديد

شنبه - ۹ تير ۱۳۸۶

حقي بنام حبس

نويسنده : ناصر سربازي-وكيل پايه يك دادگستري

همسرم بلا فاصله بعد از عقد مهريه 1500 سكه اي خود را اجرا گذاشته ،او مي گويد تا مهريه اش را نگيرد

حاضر به تمكين و زندگي مشترك نيست ،دادگاه هم دادخواست تمكين مرا رد و از طرفي ملزم به پرداخت نفقه

ماهيانه او نموده است ، مي گويند او حق حبس دارد ،قانونا"مي تواند تا مهريه اش را نگيرد تمكين نكند، حق حبس يعني چه؟
تكليف من بعد از يك سال عقد چيست؟ تا كي اين وضع ادامه دارد؟
اگر مهريه اش را گرفت و تمكين نكرد چه بايد بكنم ؟ مي گويند عدم تمكين ضمانت اجرائي ندارد و زن اگر نخواهد تمكين كند نمي توان او را مجبور به تمكين كرد ، منظورم اين است كه اگر مهريه رابگيرد و باز تن به زندگي مشترك ندهد چه بايد بكنم؟ آيا اين كار كلاهبرداري نيست؟!

مشكل اين داماد ناكام ، مشكل مردان زيادي است كه اخيرا" بكرات با آن مواحه مي شويم ،دراين نوشتار بر آن شديم تا ضمن بررسي ماده 1085 قانون مدني كه مستند حق حبس است ، پاسخي براي اينگونه سوالات ارايه دهيم ، مطابق ماده 1085قانون مدني ،زن ميتواند تا مهر به او تسليم نشده از ايفاي وظايفي كه در مقابل شوهر دارد امتناع كند ، مشروط بر اينكه مهر او حال باشد و اين امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود .
براي روشن شدن موضوع نا گزير به بيان مواد 1082و 1083 قانون مدني هستيم بر اساس ماده 1082قانون مدني، به مجرد عقد زن مالك مهر مي شود و مي تواند هر گونه تصرفي در آن بنمايد ،و ماده 1083 قانون مذكور مقررمي دارد: .براي تاديه تمام يا قسمتي از مهر مي توان مدت يا اقساطي قرار داد .
ملاحظه مي گردد ، پس از جاري شدن صيغه عقد ازدواج ، زن مالك تمام مهر بوده و هر زماني كه مطالبه نمايد استحقاق در يافت كامل آنرا دارد و مطابق ماده 1085 قانون مدني حق دارد تا مهر به او تسليم نشده از انجام وظايف زناشويي امتناع نمايد .

گفته مي شود اين حق دردو مورد از بين مي رود و شوهر مي تواند پيش از پرداختن مهر ، از زن بخواهد تا به و ظايف زناشويي عمل كند :
1- در موردي كه براي پرداختن مهر اجلي معين شده باشد ، در اين حالت زن در عقد نكاح پذيرفته است كه مهر پس از مدتي به او تسليم شود ،روابط زن و شوهر با پيوند زناشويي آغاز مي شود و تكاليف ناشي از اين مو قعيت حقوقي بر عهد ه زن و شوهر قرار مي گيرد ، حق حبس مانع مشروعي است كه زن به استناد آن مي تواند از اجراي پاره اي از اين تكاليف معاف شود ، پس وقتي به مهلت دار بودن مهر رضايت مي دهد بد ين معني است كه ازاين حق مي گذرد وقرار دادن مهلت به معني انصراف از حق حبس است وفرا رسيدن موعد پرداخت حق ساقط شده را دوباره ايجاد نمي كند .
2- به موجب ماده 1086 قانون مدني : " اگر زن قبل از اخذ مهر به اختيار خودبه ايفاي وظايفي كه در مقابل شوهر دارد قيام نمود ، ديگر نمي تواند از حكم ماده قبل استفاده كند ، مع ذلك حقي كه براي مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد ".
بنابراين اگر تمكين به اختيار زن انجام گيرد ، پس از آن ديگر اختياري براي حبس باقي نمي ماند .
در باره اين مو ضوع كه منظور از تمكين آيا تمكين خاص به معني عمل زناشويي است يا تمكين عام به معني تمامي وظايفي كه زن در برابر شوهر دارد مانند تكليف مربوط به حسن معاشرت با او، سكونت در مسكني كه شوهر تعيين مي كند و معاونت در اداره خانواده، بين حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد ،به هر حال در فقه مفاد حق حبس عبارتست از خودداري از همخوابگي با شوهر و ساير وظايف زن را شامل نمي شود ، با اين همه ظاهر ماده 1085 قانون مدني همه وظايفي را كه زن در برابر شوهر دارد مشمول حكم خود كرده است .
اكنون اين پرسش مطرح مي شود كه ،اگر پرداختن مهريه منوط به تحقق شرطي شود كه در هنگام عقد نكاح وجود ندارد (مانند آنكه پرداخت مهريه به عهده شوهر است كه بايد در صورت توانايي مالي ( عند الاستطاعه ) بپردازد كه اخيرا"نيز گنجاندن چنين شرطي در عقد نامه ها مطرح گرديده است و رياست سازمان ثبت اسناد طي بخشنامه اي دفاتر رسمي ازدواج را مكلف به پيشنهاد آن به زوجين نموده ) حق حبس زن را ساقط مي كند يا خير ؟
هر چند پارهاي از حقوقدانان چنين مي پندارند كه شرط مذكور در حق حبس زن اخلال نمي كند ليكن در پاسخ بايد قائل به تفكيك شد ، به اين ترتيب كه چنانچه شوهر هنگام عقد نكاح توانايي پرداخت مهريه را داشته باشد ، شرط مذكور خللي در حق حبس زن ايجاد نخواهد كرد و الا چنانچه شوهر حين عقد نكاح توانائي پرداخت مهريه را نداشته است،در اين صورت حق حبس به طور ضمني ساقط شده و توانايي مالي شوهر بعد از نكاح نيز اين حق را دوباره ايجاد نمي كند .

اما در اين باره كه آيا حق حبس براي شوهر نيز وجود دارد ؟ بايد گفت : در نكاح نيز مانند ساير عقود معوض ، حق حبس مهر براي شوهر نيز شناخته شده است ، ليكن در جمع بين حق شوهر و زن به اين اشكال برخورده اند كه اگر زن پيش از گرفتن مهريه ، مجبور به تمكين شود و به دليلي نتواند آن را از مرد بگيرد حقي را از دست مي دهد كه جبران پذير نيست ، در حاليكه از بين رفتن مهر را با پول مي توان جبران كرد پس ناچار شده اند در ماده 1085 قانون مدني تنها از حق حبس زن سخن بگويند و نسبت به حبس مهر از طرف شوهر سكوت كنند .

توضيح داده شد كه چنانچه مهريه موجل باشد حق حبس زوجه ساقط مي شود ،حال اين سوال مطرح مي شود كه چنانچه مهريه حال باشد اما از طريق دادگاه حكم به تقسيط مهريه صادر گردد آيا كماكان حق حبس زوجه تا پرداخت كامل اقساط باقي است؟يا با تقسيط مهريه حق حبس زوجه ساقط مي شود؟
در اين خصوص نيز بين حقو قدانان و دادرسان محاكم اختلا ف نظر وجود دارد و رويه غالب محاكم بر پذيرش اسقاط حق حبس زن استوار است ليكن بنظر مي رسد اين نوع نگرش در تضاد آشكار با فلسفه ايجاد چنين حقي باشد و نمي توان قائل به سقوط حبس در چنين فر ضي بود .
مساله ديگري كه جا دارد در اين مقام به آن پرداخت آن است كه در صورتيكه زن متوسل به حق حبس گردد و تمكين از شوهر را منوط به پرداخت مهريه نمايد و شوهر نيز از پرداخت مهريه امتناع نموده و حاضر به پرداخت نفقه زن نباشد آيا قابل تعقيب و مجازات مطابق ماده 642 قانون مجازات اسلامي خواهد بود ؟
با توجه به راي و حدت رويه ديوان عالي كشور نمي توان زوج رادر اين فرض بعلت عدم پرداخت نفقه مجازات نمود هر چند زوجه حق مطالبه نفقه رااز طريق حقوقي خواهد داشت با توضيحاتي كه بيان شد چنانچه زوج آگاهانه تصميم به ازدواج بگيرد مي تواند از بروز چنين مشكلاتي مصون بوده واين اقدام زوجه را حمل بر كلاهبرداري نكند هر چند اصولا توسل به چنين حقي توسط زوجه در حاليكه به صورت معمول هنگام خواستگاري وعقد زوج را از عدم وصول مهريه مطمئن مي سازند ،صحيح ومنطبق با موازين اخلاقي وشرعي نيست.

نسخه مناسب چاپ

ارسال خبر به دوستان

نظر شما در مورد این خبر
	نام
	نظر

نظر کاربران در مورد این خبر :
عليرضا	نام :
آقاي سربازي مقاله خوبي بود اما من فكر مي كنم اقدام چنين زناني كلاهبرداري است	نظر :

ياس	نام :
به نظر من قانون ما در مورد حقوق زنان مشكلات زيادي دارد وزنان زيادي از رسيدن به حقشان محروم مي مانند و اينگونه حقوق هم دردي از ايشان درمان نميكند اين خانه از پايه ويران است .به نظر شما غير از اين است؟	نظر :

مسعود	نام :
من خودم گرفتار همين مشكل شدم ومدت 2 سال است با لجبازي همسرم عمرم تلف شده ،به نظر من هم اين كار فقط كلاهبرداري است	نظر :

اکبری	نام :
متن جالبی می باشد اما با کمی تامل میتوان به این نقطه رسید که چنین بیش بینی در مقابل بیش بینی دیگری میباشد انجا که زوجه قبل از تکالیف زناشویی مهریه را میبخشد و زوج نیمی از مهر را طلب می کند عملی وجدانی در مقابل عملی... اما براستی باید قبول کرد عدم اگاهی جوانان چنین مشکلاتی را که حتی عواقب شومی نیز میتواند به بار بیاورد باعث میشود و وظیفه قشر متخصص اگاهی دادن ووظیفه جوانان اگاهی یافتن میباشدبا سباس	نظر :

علي	نام :
با سپاس.متاسفانه اكثر زنان از اين ماده سو استفاده مي كنند.	نظر :

محمدرضا	نام :
متاسفانه اشكال در قوانين بسيار مسئله دار كشور است وتازمانيكه اين قوانين اصلاح نشوند اين خوان نعمت! براي فرصت طلبان باز خواهد بود.	نظر :

محمدرضا	نام :
متاسفانه اشكال در قوانين بسيار مسئله دار كشور است وتازمانيكه اين قوانين اصلاح نشوند اين خوان نعمت! براي فرصت طلبان باز خواهد بود.	نظر :

یک دوست	نام :
واقعا احمقانه است	نظر :

محمدزاده_وکیل دادگستری اهواز09163098513	نام :
دراینکه شوهر نيز از پرداخت مهريه امتناع نموده و حاضر به پرداخت نفقه زن نباشد آيا قابل تعقيب و مجازات مطابق ماده 642 قانون مجازات اسلامي خواهد بود ؟در فرضی که زن از حق حبس استفاده مبرد . اگر چه با توجه به رای وحدت رویه دیوان نمی توان زوج را مجازات کرد ولی به نظر اینجانب بایدگفت که مقنن به صراحت در مواد 1082و به خصوص ماده1085 ق.م از یک حق عام و مطلق و خدشه ناپذیر یاد میکند واستفاده زن از این حق مشروع وقانونی وعدم تمکین به موجب این حق نافی پرداخت نفقه از سوی مرد به عنوان یک تکلیف قانونی نخواهد بود و با احراز عناصر متشکله جرم میتوان او را مورد تعقیب قرار دادو صرف عدم تمکین یا عدم تمکین از یک سو موضوعیت و خصوصیت ندارد{البته در فرض سوال}واز یک طرف شرط تحقق جرم نمی تواند محسوب گردد چرا انکه در فرضی که حق حبس به نوعی ساقط شده است وزن هم تمکین کرده و مرد نفقه پرداخت نمیکند وبه موجب ماده 642ق.م.ا قابل مجازات است به طریق اولی هم باید در فر ضی که زن از حق قانونی خود بهره می برد{حق حبس}و مرد تنها بهد علت عدم تمکین از پرداخت نفقه استنکاف می نماید نیزقابل مجازات است .	نظر :

محمدكربلايي	نام :
كلاه برداري قانوني	نظر :

Reza shakeri	نام :
Man be havaye madeye 377 madani varede in magaleh shodam sharmande khodahafez	نظر :

امير	نام :
حق حبس توهين به زنان هست و نظريه مابه ازاء بودن مهريه در مقابل التذاذ جنسي و را قوت مي بخشد اين كه زن بگويد با تو همبستر نمي شوم مگر اين كه مهريه مرا بدهي واقعاً شرم آور است و واقعاً ديگران حق دارند كه در مورد ما آنگونه كه براي ما خيلي نامطلوب است قضاوت بكنند قانون اگر مي خواهد از زن حمايت كند به بند 4 اصل 21 قانون اساسي عمل كند و زنان بيوه و بي سرپرست را تحت پوشش بيمه قرار دهد و در خصوص ديگر مسايل نيز امتيازاتي را به زنان بدهد و چون به وظايف خود در اين خصوص عمل نمي كند قوانيني چون اجرت المثل را انشاء ميكند و يا شرط نصف دارايي را در اسناد نكاح ذكر ميكند و با اين طرح اين مسايل چهره بسيار بدي از موجود مقدسي بنام زن و خاصه مادر ارايه مي دهد كه فقط به مرد به عنوان موجودي جهت تامين نيازهاي جنسي و مالي خود نگاه مي كند و در پي گرفتن هر چه بيشتر امتيازات مادي از مرد است و البته برخي از زنان نيز با سوء استفاده از برخي از قوانين چون حق حبس و غيره نيز مزيد بر علت ميشوند بجاي اين ها بايد زنان را توانمند كرد تا بتوانند بصورت فعال در جامعه حضور داشته و نقش خود را در اقتصاد و توليد و پيشرفت علمي كشور ايفا بكنند شما ببينيد وقتي كه بيش از نيمي از جمعيت كشور را زنان تشكيل مي دهند اگر اين ها فقط مصرف كننده باشند چقدر در آينده اين امر ميتواند براي جامعه مشكل آفرين باشد . به اميد روزي كه ما در فقه دو عنصر زمان و مكان را لحاظ كرده و واقعاً و به معناي واقعي كلمه فقهي پويا و متناسب با پيشرفتها و نيازهاي زمان و مكان داشته باشيم و الا نه حقوق زنان تامين خواهد شد نه حقوق مردان و نه خانواه اي مستحكم خواهيم داشت و روز به روز آمار ازدواج كمتر آمار طلاق بيشتر و سن ازدواج بالاتر و در نتيجه فساد بيشتر خواهد بود و اين امر لطمات شديد و ضررهاي جبران ناپذيري را بدنبال خواهد داشت.	نظر :

m	نام :
واقعاً متاسفم كه قانونگذار راه را براي زنان سود جو باز گذاشته تا براحتي بتوانند با ازداجهاي متعدد صاحب ثروت باد آورده و كلاني بشوند و البته كارشان هم قانوني است باز هم متاسفم و البته براي مردان بيشتر متاسفم مسبب همه اين بدبختيها مردان هستند نه زنان من مردان بسياري را ميشناسم كه ميگفتند مهريه را كي داده كي گرفته اصلاً يه دونه يك بنويسند مقابلش چند تا صفر ميخوان بزارن تازه اونا سر سفره عقد بهم اطمينان دادند كه فقط اين مسئله در سند ازدواج باقي خواهد ماند و البته الان دنيا را راه راه مي بينند !!	نظر :

سعيده	نام :
حق حبس !!!!! تا مهريه ام را ندهي من با تو نزديكي نمي كنم شوهر جان !! آنهم تا ريال آخرش تازه تا استهلاك كامل مهر حق نفقه هم خواهم داشت به به چه قانوني آدم دلش ميخواد بارها ازدواج كنه و با استناد به حق حبس ميلياردر بشه چه قانوني	نظر :

azadeh	نام :
hich zani vaghti tarafesh namard nabashe in karo nemikone.shohare man 3 mah bad az aghd mano be tahrike khanevadash vel kard.manma raftam az haghe habs estefade kardam.4 maham hast ke ye zang behem nazade dar sorati ke hich moshkeli ba ham nadashtim.aya in adam liyaghat zendegi kardan dare?bayad halesh gerefte beshe dige.	نظر :

مهدی	نام :
متأسفانه قوانین در کشور ما بدون دوراندیشی و فقط برای رفع ظاهری مشکل وضع می شوند و به عواقب آن اندیشیده نمی شود و راه را برای سوء استفاده خیلیها باز می گذارد.چرا در قانون شرایط خواستگاریها در جامعه ما و مجبور بودن مردان به قبول شرایطی مافوق توان آنها برای رسیدن به یک زندگی خوانوادگی خوب در نظر گرفته نمی شود. مسلماً نمی توان در یک ازدواج ناموفق تنها مردان را مقصر دانست و به شدیدترین وجه آنها را تنبیه کرد و آنها را به تحمل عواقبی محکوم کرد که شاید در آن مقصر نبوده باشند.	نظر :

بهروز. ن	نام :
ده سال با زنم زندگی مشترک داریم یک دختر 8 ساله داریم حالا زنم یک ساله رفته خانه پدرش و مهرش را اجرا گذاشته است ضمنا من هم مستجرم و کارگر.	نظر :

آشنا	نام :
با سلام به نظر من همه اینها منجر به این می شود که زن های خیابانی زیاد بشوند اما ر طلاق با لا رود باید مهریه محدود شود یا اینکه در مقابل عدمتمکین زن وخروج زن از منزل .حال نمی توان اورا برگرداند وقانون هم سوزنش روی این موضوع گیر کرده. درصدی به عنوان مثال هر روز 1 در صد از کل مهر کم شود . به این سئوال جواب داده شود ایا مرد برایه چه ازدواج می کند که هروقت زن نا ملایمات رو دید مهر رو اجرا بگذارد ایا فکر نمی کنید که دیه یک زن مسلمان به صرفه تر از مهریه سنگین باشد اینها زنگ خطری برای جامعه است ایا اسلام دین حقیقت نیست چه گونه قراردادی به این مهمی که گفتند ریشه واساس وبنیاد جامعه خانواده است اینجور .. یا اینکه باید به امریکا فرار کرد تا خانمها که برای مهریه به دادگاه امریکا مراجعه کنند با این جواب بر میخورتد که مهریه یه مسئله مذهبی است وما در مسائل مذهبی دخالت نمی کنیم ولی چه فایده من که پول وکیل رو ندارم چه برسد به رفتن به امریکا یه موضوع دیگر من توی سایت ایت الله سیستانی دیده ام شما هم می توانید ببینید مهریه نباید بیشتر از 500 درهم باشد . اگر زندگی همینه پس باید به پیغمبر (ص ) این رو گفت که سنت شما مشکلات رو دوچندان می کند ایا نشنیدید که ناجی بشریت وقتی ظهور می کند ودین رو احیا می کند مردم می گویند ان بزرگوار دین جدیدی اورده ایا نباید به قانون بنگریم چه کسی باید به این موضع رسیدگی کند جامعه از هم پاشیده می شود مردی که زنش تمکین نمی کند ایا می تواند خود نگهدار شود به گناه دست نزند یا بلعکس زن . اقای قانون گزار قانون برای از بین بردن زشتی های جامعه است ایا قوانین در این مورد به زشتی ها دامن نی زند ایا زنی که میداند شوهرش پول معاش زندگی رو با سختی حاصل می کند از کجا 100 ملیون ...... یه راه حل اساسی که جامعه به ان رسیده وقانون از ان عقب مانده این است که جوانان دیگر ازدواج نکنند خودمان رو گول نزنیم اینهمه زن خیابانی دیگه اخرش رو بگیر چه می خواهم عرض بکنم من مقصرم شما چی انها چی ممنون	نظر :

فاطمه	نام :
خوب می کنن که تمکین نمی کنن. حقشونه دوست دارن دلشون میخواد هر کی ناراحته سر خودشو بکوبه تو دیوار ها ها ها ها ها	نظر :

محسن	نام :
برادرمن 4سال هست که ازدواج کرده زنش به بهانه اینکه اون معتاده اونوترک کرده و4ماهتوخونه پدرشه وجواب آزمایش اعتیادمنفی بوده آیااون میتونه توخونه پدرش تقاضای مهریه بکنه	نظر :

parisa	نام :
salam bar hamegi be nazare shoma hamoon ghadr ke ghanoon be khanooma hagho hoghoogh dade be aghayoon nadade???!!!! shoma aghayoon hagh darin az zan hamejoor estefade bokonin ... ama ta khanooma mikhan hagheshoono begiran mishan bade??? taze ba in ghanooni ke too iran hast ta deletoon bekhad rahe dar ro vase aghayoon hast ke az dadane haghe zan dar ran...aghayoone mohtaram kare shaghi nemikonin age un chizi ro ke ghable aroosi ta ahod dadin anjam bedin ma chize ziadi nemikhaym haghe mosalamo ghanoonie mast ba tashakor	نظر :

مهدی	نام :
منم از ماموریت کاری برگشتم دیدم قندو با قندونش بردن ومهریه رو اجرا گذاشتن؛ به این میگن کلاهبرداری باید فکری به حال زنان ناسازگار کرد.	نظر :

پری سیاه	نام :
با سلام حالا یه چیزی اینجا مطرح میشه اون زن بدبختی که تمکین کرده (هم تمکین خاص هم عام) بعد یهووو میبنه که شوهر گرامی رفته با دو جلسه دادگاه مبنی بر عدم تمکین و ادرس اشتباه داده که ه دست زن مذکور نرسه ....... اقای قاضی محترم هم لطف فرمودن بدون حتی دیدن زن مذکور نه شنیدن دفاع زن حکم غیابی ((عدم تمکین زوجه )) را صادر فرمودن ......اونوقته که باید اون زنم بگه تمکین کردم شد این نمیکنم که حداقل از صد جا نسو ز................	نظر :

نرگس	نام :
به نظرمنم زن تاوقتی که ازمردش نامردی نبینه دست به چنین کاراحمقانه ای نمیزنه چون بهترین سالهای عمرخودش روتلف میکنه پس آقایون لطفامردباشیدتاآسایش داشته باشید	نظر :