3- دانش پيشين(صنعت قبلي)  ‌

يكي از ديگر مواردي كه در قانون جديد اختراعات به آن توجه شده، دانش يا صنعت پيشين مي باشد كه بر مبناي آن مخترع بايد گام ابتكاري خود را بر آن نهاده و اختراع جديدي را ارائه نمايد. درخصوص اين كه دانش پيشين چيست و داراي چه خصوصياتي است، ديدگاه جهاني واحدي وجود ندارد.در اين زمينه اين پرسش مطرح است كه آيا دانش سنتي را مي توان در زمره دانش  پيشين كه قبلاً در اختيار عموم قـرار گـرفـتـه، دانـسـت و يا آن دسته از اختراعاتي كه درخواست ثبت آنها به عمل آمده؛ اما توسط اداره ثبت كننده رد شده است، در شمول دانش پيشين قرار دارند؟در قانون جديد اختراعات، صنعت پيشين يا صنعت قبلي عبارت است از هر چيزي كه در نقطه اي از جهان از طريق انتشار كتبي يا شفاهي يا از طريق استفاده عملي  يا از هر طريق ديگري، قبل از تقاضا و يا در موارد حق تقدم ناشي از اظهارنامه ثبت اختراع، فاش شده باشد.9 ‌ابعاد اين امر طبعاً بايد در آيين نامه مربوطه روشن و برخي مصداق هاي آن نيز برشمرده شود. احصاي اين كه آيا اختراع ارائه شده جزئي از صنعت قبلي بوده است يا خير، نيازمند ايجاد پايگاه اطلاعات اختراعات و جست وجو در آن مي باشد.  ‌

4-  رعايت حق تقدم  ‌

 ‌رعايت حق تقدم در ثبت اختراع يكي از مباحث مهم در ثبت اختراعات در سطح بين المللي مي باشد كه در قانون جديد به صورت مفصل و روشن به آن پرداخته شده است. براساس اين حق اگر مخترعي اختراع خود را در يكي از كشورهاي عضو اتحاديه پاريس ثبت نمايد، به مدت 12 ماه براي وي اين فرصت ايجاد مي شود تا در ساير كشورهاي عضو اتحاديه نيز اقدام به ثبت اختراع خود بنمايد.  ‌قانون ثبت اختراعات1310 توجه خاصي را به صورت مستقيم به اين امر نداشته؛ اما مفهوم آن از لابه لاي مواد قابل درك است. در قانون جديد به صراحت به اين موضوع پرداخته شده و اعلاميه هاي مربوط به حق تقدم نه تنها در سطح ملي؛ بلكه در سطح منطقه اي و بين المللي به رسميت شناخته شده است. مفهوم حق تقدم در قانون جديد عمدتاً بر كنوانسيون پاريس و اصلاحات بعدي آن  متمركز شده است. معاهده همكاري در ثبت اختراعات PCT(‌) نيز به اين موضوع پرداخته و به مواد مربوط به آن در كنوانسيون پاريس هم اشاره نموده است. در ارتباط با حق تقدم در معاهده همكاري در ثبت اختراع نيز از بيان روشن ماده 61 آن چنين استنباط مي شود كه اين معاهده مدنظر قانون گذار ايراني هم بوده است.روشن بودن وضعيت حق تقدم براي مخترعان از اهميت خاصي برخوردار است و مي تواند از اقامه بسياري از دعاوي در محاكم جلوگيري به عمل آورد.10 ‌

5- همسان سازي طول دوره حمايتي

 ‌ از ديگر موارد مثبتي كه در قانون جديد و تطابق آن با معاهدات و هنجارهاي بين المللي مي توان برشمرد، طول دوره حمايت مي باشد. در قانون سال 1310 مخترع  مي توانست حمايت هاي 5، 10، 15 و يا 20 ساله را از اداره مالكيت صنعتي سازمان ثبت اسناد و املاك كشور درخواست نمايد.11 ‌طول اين دوره حمايتي هرچند اختياري بود و مخترع مي توانست به انتخاب خود هريك از آن موارد را انتخاب نمايد؛ اما مشخص نبود اگر مخترعي در ايران درخواست حمايت 5ساله مي نمود و قصد داشت در يك كشور ديگر عضو كنوانسيون پاريس درخواست طول دوره حمايتي 20ساله را بنمايد، امكان حمايت از وي ميسر بود يا به مدت زمان قبلي در محل اول ثبت اختراع استناد مي گرديد. اين موضوع در قانون جديد مطابق با معاهدات بين المللي يكسان گرديده و مدت حمايت همچون موافقت نامه تريپس 20 سال در نظر گرفته شده است.12 ‌در بخش بعدي، ويژگي هاي اختصاصي قانون اختراعات، طرح هاي صنعتي و علايم و نام هاي تجاري در بخش اختراعات مورد تجزيه و تحليل قرار خواهد گرفت و مزاياي آن، ابعاد اجرايي و تطابقش با مفاهيم بين المللي و همچنين در مقايسه با قانون ثبت علايم و اختراعات مصوب 1310 برشمرده خواهد شد.

پي نوشت:

9- ماده 4(هـ) قانون جديد 10- مواد 9 و 61 قانون اختراعات، طرح هاي صنعتي، علايم و نام هاي تـجـاري، مـاده 4 و 4 مـكـرر كنوانسيون پاريس و ماده 8 معاهده همكاري در ثبت اختراعاتPCT(‌‌.)برخي از جمله كشورهاي غربي معتقدند دانش سنتي نيز كه از قرن ها پيش در اختيار بشر قرار داشته، جزئي از دانش قبلي است و نو بودن اختراع هم با لحاظ كردن آنها به عنوان دانش پيشين بايد صورت پذيرد.11- ماده 33 قانون ثبت علايم و اختراعات مصوب 121310- ماده 16 قانون ثبت اختراعات، طرح‌هاي صنعتي، علايم و نام هاي تجاري و ماده 33 موافقت نامه تريپس