به سايت وكالت خوش آمديد :: بزه دیده شدن جنین درقوانین ایران
صفحه اصلي درباره ما گالري عكس ارتباط با ما آرشیو حوادث آرشیو مقالات آرشیو اخبار ارسال مقاله  
   English Arabic Chinese (Simplified) French German Russian Spanish

Vekalat.com

error: در حال حاضر هیچ نظر سنجی وجود ندارد .لطفا create one.



 

 

 

 

 

 

  مجلات تخصصي

  نحوه تنظيم دادخواست

  شوراهاي حل اختلاف

  نشاني كلانتريها

  نشاني دادسراها

 

  نشاني محاكم دادگستري

  دفاتر ازدواج و طلاق

  دفاتر اسناد رسمي
شنبه - ۱۰ اسفند ۱۳۹۲ بزه دیده شدن جنین درقوانین ایران
نويسنده : علی پورافشار
بزه دیده واقع شدن جنین در قوانین ایران
(( علی پورافشارکارآمزوکالت و دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی ))
مقدمه :
سقط جنین از جمله مواردی است که در تمام ملل و ادیان مختلف مطرح بوده است . اصولاً سقط جنین در کشور ما بخاطر انتظارهای مذهبی و اجتماعی منع شده است ، البته لازم به ذکر است که در این پدیده تنها در قلمرو حقوق جزا و جرم شناسی بحث نمی شود بلکه در پزشکی - به عنوان عاملی که حیات مادر و جنین را به خطر می اندازد در دین به این علت که توالد و تناسل را برای ازدیاد افراد صالح در جامعه و در نتیجه پیشرفت آن لازم ، و فقر نفوس را عامل فقر و ضعف اقتصادی و سیاسی جوامع می دانسته اند ، ضمانت اجراهای خاصی برای این عمل پیش بینی کرده اند ، اخلاق به عنوان یک ضد ارزش و غیره به عنوان یک پدیده نابهنجار مورد بررسی قرار می گیرد . بنابراین چون سقط جنین در حقوق ایران جرم تلقی می گردد و برای مرتکبان آن مجازات در نظر گرفته شده است ، طی مباحث آتی به اختصار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .
کلید واژه ها: بزه دیده جنین ، حمل
بزه دیده :
در وقوع جرم عوامل متعددی دخیل هستند . علاوه بر عوامل مربوط به مجرم و شخصیت دو عوامل اجتماعی و محیطی ، گاه این (( بزه دیده )) است که با اعمال و رفتار و خصوصیات فردی خود ، در شکل گیری جرم نقش اصلی را ایفاء می نماید . به عبارت دیگر ویژگی های جسمانی و روانی و شخصیت اخلاقی بزه دیده ، می تواند در آفرینش صحنة جنایی وی را سهیم نماید . به طور کلی بزه دیده شخصی است که یک خسارت و آسیبی به جسم ، جنس ، روان شخص او وارد آورده است و اکثر افراد جامعه از این آسیب ها مطلع باشند .
1 : مفاهیم جنین و حمل
1-1 مفهوم جنین :
واژه جنین از فعل ماضی جنَّ به معنی (( پوشاندن )) است . به همین لحاظ ، به انسان تا هنگامی که در رحم است (( جنین )) می گویند . هم چین از اجنان که معنای آن مستور بودن است مأخوذ می باشد و (( فصیل )) به معنای (( مفعول )) است ( مستور در رحم ) . در اصطلاح حقوقی به موجود حاصل از لقاع جایگزین شده در رحم مادر از اولین مراحل حیات تا زمان جنین اطلاق می شود . بدین ترتیب جنین را بدین دلیل به این نام می خوانند که در رحم مادر مستور و پنهان است .
2 – 1 گفتار دوم : مفهوم عمل :
واژه (( حمل )) عربی است و جمع آن احمال و حمال است . چنانکه در آیه 4 سورة طلاق قرآن مجید آمده است : (( و اولات الحمال اجلهن ان یضعن حملهن ، عدّة صاحبان حمل با وضع حمل هایشان سپری می شود )) . از نظری لغوی حمل نسبت به جنین دارای معنای اخصی است زیرا ، اصولاً حمل مرحله ای از رشد و نمو جنین می باشد که تکامل بیشتری در آن مشاهده می شود و اغلب دارای آثار حیات است . به عبارت دیگر عمل ، جنین است که روح در آن دمیده می شود .
از نظر پژشکی نیز اصطلاح حمل به دوران بعد از 7 ماهگی تا قبل از تولد گفته می شود . بنابراین اگر در این مرحله از دوران کامل حیات ، موجود قابل زیستی که در رحم وجود دارد از بین برود ، این عمل (( سقط حمل)) نامیده می شود .
2- ماهیت جرم سقط جنین :
1 – 2 عنصر مادی : رکن مادی جرم سقط جنین از اجزاء را ذیل تشکیل یافته که به اختصار به آنها اشاره می کنم :
الف : وجود جنین زنده ؛ برای تحقق جرم سقط جنین وجود قبلی جنین زنده لازم است .
ب : انجام عمل مادی مرتکب ؛ عمل مادی مرتکب یکی از طریق مستقیم یا مباشرتاً بوده و دیگری از طریق غیر مستقیم یا معاونتاً است .
وقتی مرتکب آگاهانه اعمالی را نسبت به زن حامله به منظور سقط جنین وی صورت دهد مثل پژشک با دارو و یا با عمل جراحی باعث سقط گردد عمل وی مباشرت محسوب خواهد شد . ولی اگر با راهنمایی کردن زمان حامله به استعمال ادویه و غیره توسط پزشک یا شخص ثالث موجب سقط شود ، به طریق غیر مستقیم یا معاونت در سقط جنین نموده است .
ج : استفاده از وسایل خاص در ارتکاب عمل توسط مرتکب ؛ که مصادیق آن در ماده 623 ق . م . ابیان گردیده است . این ماده مقرر می دارد ؛ هرکس به واسطه دادن ادویه یا وسایل دیگری موجب سقط جنین گردد . . . ))
این وسایل ممکن است شیمیایی طبیعی یا مصنوعی باشد مانند ادویه و مشروبات و یا ممکن است فیزیکی باشد مانند به کار بردن وسایل جراحی ، کورتاژ و غیره یا طبق ماده 622 کانون مجازات اسلامی آزار و اذیت نیز خود عمل فیزیکی محسوب می شود .
2 – 2 عنصر معنوی :
برای تحقق جرم فعل محرمانه باید نتیجة خواست و اراده فاعل باشد ، به سخن دیگر ، میان فعل مادی و حالات روانی فاعل باید نسبتی موجود باشد تا بتوان مرتکب را مقصّر شناخت . بر همین مبنا برای تحقق جرم سقط جنین نیز سوء نیت مرتکب لازم است . در ماده 622 ق . م . 1 به عنصر روانی سقط جنین اشاره کرده است .
زیرا آمده (( هرکس عالماً عامداً بواسطه ضرب یا اذیت و آزار زن حامله ، موجب سقط جنین وی شود . . . )) پس واضح است آورده واژة (( عالماً )) و (( عامداً )) بیان گر این است ، قانون گذار در این ماده درصدد بیان ضرورت وجود عنصر معنوی برای تحقق این جرم است .
3 – 2 عنصر قانونی :
فعل یا ترک فعل انسان هر اندازه زشت و نکوهیده و برای نظام اجتماعی زیان بخش باشد تا زمانی که در قانون پیش بینی نشده باشد قابل مجازات نیست . و چون بدون وجود قانون جرم محقق نمی شود گزاف نیست که گفته شود قانون رکن ضروری جرم است . به طوری که قانون گذار در ماده 2 قانون مجازات اسلامی هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد را قابل تعقیب دانسته است .
عنصر قانونی اسقاط جنین راجع به پرداخت ردیه در موارد (( 487 لغایت 493 قانون مجازات اسلامی )) مصوب 1370 آمده است . هم چنین قانون گذار در موارد (( 622 لغایت 624 قانون مجازات اسلامی )) مصوب 1375 نیز به حمایت از جنین برخاسته و اشخاص را که مباشرتاً و معاونتاً اقدام به سقط جنین نمایند قابل تعقیب دانسته است . نهایتاً در مورد شبه عمدیا خطای محض در سقط جنین ، در مواد 714 تا 716 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 بیان حکم نموده است .
3 : انواع سقط جنین می تواند به چهار نوع صورت گیرد :
1 – 3 : سقط جنین خودبه خودی : در برخی از خانمها به دلایل ارثی ، ابتلا به بیماریهای گوناگون مانند فشار خون ، عفونتها ، اختلالهای هورمونی ، اختلالهای جفت و جنین و ناهنجاریهای کروموزمی سقط به صورت خودبه خودی صورت می پذیرد در این گونه سقط جنین هیچ گونه مسئولیتی متوجه مادر و دیگران نخواهد بود .
2 – 3 : سقط جنین درمانی یا طبی : گاه مادر به بیماریهای مبتلاست که ادامه بارداری برای سلامتش بسیار خطرناک است . یا اینکه جنین موجود در رحم دچار ناهنجاریهایی باشد که با حیات جنین منافات دارد و بعد از زایمان قادر به حیات نباشد که در این موارد با انجام مقدمات لازم پزشکی با توجه به ماده واحده (( سقط درمانی با تشخیص قطعی 3 پزشک متخصص و تأیید پزشکی قانونی مبنی بر بیماری جنین به علت عقب افتادگی و ناقص الخلقه بودن موجب ؟؟؟ مادر است و یا بیماری مادر که با تهدید جانی مادر توأم باشد قبل از ولوج روح با رضایت زن مجاز می باشد و مجازات و مسئولیتی متوجه پزشک معالج نیست )) پس طبق این ماده واحده سه شرط اساس لازم است : 1) ادامه بارداری برای جان مادر خطرناک باشد ؛ 2 ) سقط جنین قبل از 4 ماه صورت گیرد ؛ 3 ) انجام عمل سقط جنین برای مادر خطر بیشتری در برنداشته باشد . دلیل جنین این است که بین حیات مادر و حیات جنین ، حیات مادر مقدّم می باشد .
3 – 3 : سقط جنین جنائی : این نوع سقط جنین می تواند به حالتهای زیر به وقوع بپیوند :
الف ) خروج محتویات رحم قبل از موعود طبیعی توسط مادر از طریق دستکاری رحم یا خوردن دارو یا ضربة عمدی به رحم که نوعی خود زنی است .
ب) دستکاری رحم با تجویز داروی ساقط کننده جنین توسط کسان دیگر .
ج ) به کار گیری وسایل مخصوص توسط پزشک ماما یا افراد مجاز ، برای سقط جنین و قطع حاملگی بدون مجوز قانونی .
4 – 3 : سقط جنین ناشی از ضربه : باید گفت در مواردی براثر تصادفات رانندگی ، حوادث و صدمات ضربه ای سقط جنین رخ می دهد . معمولاً ضربه هایی در ایجاد سقط مؤثرند که مستقیماً بر رحم اثر بگذارند . در مورد سقط جنین ناشی از تصادفات راهنمایی و رانندگی مواد 714 لغایت 716 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 بیان حکم کرده اند و لذا جنین در مواقع تصادفات راهنمایی و رانندگی نیز به نوعی تحت پوشش حمایتی قرار گرفته است .




منابع و مأخذ :
1 - قانون مجازات اسلامی تدوین سید مهدی کمالان - تهران : کمالان
2 - محشای قانون مجازات اسلامی - ایرج گلدوزیان - تهران : مجد
3 - بزه دیدگی اطفال در حقوق ایران – جمال بیگی - تهران : میزان
4 - پزشکی قانونی - فرامرز گودرزی ، مهرزاد کیانی - تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها ( سمت )
5 - زین العابدین ذوالمجدین - ترجمه و شرع تبصرة علامه - تهران : انتشارات دانشگاه تهران
6 - حقوق جزای اختصاصی - محمد صالح ولیدی


 
 
   
       
نظر شما در مورد این خبر
نام
 
نظر